Koronavirüs salgını sebebiyle mutlaka evde kalmamız gerekiyor. Ancak evde hareketsiz kalmamak gerektiğini de unutmamak gerekir. Hareketsiz kalmak fiziksel anlamda sağlığımız açısından sorun teşkil edebilir. Hem ruhsal hem de fiziksel sağlık açısından bu dönemde evde yapabileceğimiz en iyi aktivite hiç kuşkusuz ki egzersiz yapmaktır. Liv Hospital Ulus Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Hülya Şirzai evde yapılacak egzersizleri ve bize sağlayacak faydalarını anlattı.
Evde egzersiz yapmak bize ne sağlar?
- Kas kuvvetini, dayanıklılığını, esnekliğini arttırır.
- Kiloyu azaltır ve korur.
- Kardiyovasküler hastalık ve tromboz riskini azaltır.
- Kan yağ ve glikoz düzeylerini düşürür.
- Psikolojik durumu ve uyku kalitesini düzeltir.
- Kemik mineral yoğunluğunu arttırır.
- Bazı kanser tiplerini ve kronik ağrıyı azaltır.
- Yakın hafızayı arttırır ve dikkat süresini uzatır.
- Depresyon sıklığını azaltır, iyilik halini artırır.
- İmmün fonksiyonlarda düzelme, inflamatuar belirteçlerde azalma sağlar.
- Bütün mortalite ve morbidite nedenlerinde azalma sağlar.
Evde neler yapabiliriz?
- Sabah uyandığınızda ev içinde odalar arasında tempolu yürüyüş yapın. Evinizin veya apartmanınızın merdivenleri uygun ise merdiven inip- çıkma, ip atlama ya da dans etme gibi aktiviteler yapın. İyi bir aerobik yani dayanıklılık egzersizleri ile devam edin.
- Sizi dik tutmaya yarayan kasları güçlendirmek için hareket etmeye ihtiyacınızın olmadığı dirseklerinizin ve ayak parmaklarınızın üzerinde sırtı dümdüz tuttuğunuz plank egzersizi yapın. Yani kollarınızı, omuz genişliğinde açıp topuklarınızın üzerinde durun.
- Sanki hayali bir sandalyeye oturuyormuş gibi yavaşça oturup kalkarak tamamen denge ile ilgili squat egzersizi yapın.
- Evde kolaylıkla yapabileceğiniz diğer çok bilinen karın ve üst gövde kaslarınızı çalıştıran mekik hareketi yapın.
- Spor aletleriniz varsa onları da kullanarak egzersiz yapabilirsiniz. Ancak unutmayın ki bu aletleri kullanmadan önce ve sonrasında sabunlu su veya evinizdeki dezenfektanlar ile mutlaka silin, bu işlem sonrasında ellerinizi sabun ile yıkamayı ihmal etmeyin. Böylelikle kendinizi ve çevrenizdeki virüsün bulaşmasından koruyabilirsiniz.
Ev düzeni yaşlının sağlık durumuna göre olmalı
Gençlerde olduğu gibi yaşlılarda da düzenli egzersizin pek çok yararı var. Özellikle bu yaşadığımız süreçte yaşlı sağlığımız bizim için daha ön plana geçti. Evde düşme riskini en aza indirmek gerekiyor. Düşmeye neden olabilecek çevresel ve kişiye özel faktörler düzeltilerek, yaşlıların daha sağlıklı bir şekilde ve daha güvenli ortamlarda yaşaması sağlanmalıdır. O halde kişinin sağlık hikayesi, kişisel hedefleri, egzersiz özellikleri ve spesifik egzersiz gereksinimlerini yanında yapılması gereken yaşam tarzı değişiklikleri ile beraber düşünerek egzersiz türüne karar vermek gerekir.
Yaşlılar evde hangi egzersizleri yapabilir?
- Denge, yürüme, kuvvet ve fiziksel fonksiyonları geliştirici egzersiz programları uygulanabilir.
- Yürümede zorlanıyorsanız, dizlerinizde ağrı varsa sandalyede oturarak ayak bileklerinize ve parmaklarınıza bir ağırlık bağlayın, sandalyeye oturun ve ayaklarınızı sallayın. 5-15 dakika bu şekilde kalın, bu hareketi günde üç defa tekrar edin.
- Ayağınızı bir tabure üzerinde dinlendirin, dizinizi hafifçe kaldırarak tabureye 5-10 saniye bastırın, sonrasında bir şerit haline getirilmiş çarşafı topuğunuzdan iki elinizle birlikte dizlerinizden yukarı çekin, ayaklarınız yere değmeyecek şekilde yüksek bir yere oturun, ayağınızı dizleriniz düzleşinceye kadar kaldırın, aynı hareketi önce hafif zamanla orta ağırlıklarla tekrarlayın.
- Ayaklarınızın arasına bir kitap veya rulo havlu koyarak, dizlerinizi bükmeden kitabı kaldırın, aynı hareketi dizlerin arasına havluyu koyarak baldırınızı ve dizlerinizi sıkın. En son otururken sırasıyla ayakuçlarınızı ve topuğunuzu yükseltin. Bu hareketleri günde 3 kez 10′ar defa tekrar edin.
Egzersiz yaparken nelere dikkat edilmeli?
- Şimdi ve gelecekte sağlığımızı korumak, yaşam kalitemizi artırmak için egzersizler düzenli ve sürekli yapılmalıdır.
- Her program ısınma, soğuma ve germe egzersizleri içermelidir.
- Yaşlılar egzersiz yaparken emniyetli olmasına ve yaralanma riski bulunmamasına dikkat etmelidir. Zevkli ve kolay uygulanabilir egzersizler seçilmelidir.
- Egzersiz yapılan ortamın ısısı, havalanması ve aydınlatılmasına dikkat edilmelidir.
- Teri emen, dar olmayan uygun giysiler ve ayakkabılar giyilmelidir. Yeterince sıvı alınmalı, dengeli beslenilmeli ve egzersiz yorulmadan yapılmalıdır.
- Egzersizlerin evde aile bireyleri ile birlikte yapılması daha faydalıdır.
Egzersiz yapmak şart!
Sağlıklı yetişkinseniz kalp hastalıkları ve inme riskinden korunmada ve genel kardiyovasküler sağlık için Amerikan Kalp Derneği’nin de (American Heart Association-AHA) önerdiği egzersizler var: Günde en az 30 dakika, haftada en az 5 gün olmak üzere toplamda 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz ya da en az 25 dakika, haftada en az 3 gün olmak üzere haftada 75 dakika şiddetli egzersiz ya da orta ve şiddetli aerobik egzersizin birleşimi yanı sıra ek sağlık için haftada en az 2 gün orta-yüksek şiddette kas güçlendirme egzersizleri öneriliyor.