Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Cengiz Akköz, önlem alınmadığı takdirde gölün yok olabileceğini ifade ederek, Yağışlar bol olduğu zaman göl şişiyor ve etrafı genişliyor. Biraz büyüyor ama gerçek olan göl sürekli kuruyor. Bunun sebebi besleyici kanalların kuruması, suyun gelmemesi, yer altı suyu tarımsal sulama ve kuraklık nedeniyle sürekli azalıyor olmasıdır. Göl kuruduğunda hiçbir kuş turu oraya gelmez dedi.
Konya, Ankara ve Aksaray sınırları içinde yer alan Tuz Gölü, su çıkışı olmadığı için kapalı göl olma özelliğini taşıyor. Göl, ülkenin tuz ihtiyacını büyük bir oranda karşılarken, kuşların göç yolu üzerinde olmasından dolayı da birçok kuş turu ilkbahar ve yaz aylarında burada konaklıyor. En çok da flamingoların bulunması nedeniyle göl adeta flamingo cennetine dönüşüyor.
Selçuk Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cengiz Akgöz, Tuz Gölü'nün kapalı göl yapısından dolayı suyun buharlaşmayla kaybolduğunu belirtti. Akzgöz, şunları söyledi
Su buharlaşırken geriye tortular içindeki minareller kalıyor. Bu tip göllerin hepsi ya tuzlu ya da acı suludur. Geçmişte Türkiye'nin tuz ihtiyacının yüzde 70'ini karşılıyordu. Şimdi ise yüzde 40 ile 60 seviyelerinde seyrediyor. Tuz Gölü, 2 kaynaktan besleniyor. Ana kaynak yağışlar, bunun yanında Şereflikoçhisar'dan Peçenek Deresi ile Aksaray'dan, Uluırmak'tan göl suyu geliyor. Peçenek Deresi'nden yıllık giriş miktarı fazla değil. Uluırmak üzerinden ise oraya yapılan baraj nedeniyle su miktarı azaldı. Konya'daki tahliye kanallarından besleniyordu. Kirliliği önlemek için arıtma tesisi yapıldıktan sonra da arıtılmış suyun bir kısmı ya ulaşıyor, ya ulaşmıyor.
Prof. Dr. Akköz, gölü besleyen su kaynaklarında sıkıntı yaşandığını ve bu nedenle de gölün sürekli küçüldüğünü belirtti. Akköz, Geçmiş kaynaklara baktığımızda 1915 yılında çizilen haritada ciddi bir yüzölçümü var. Yaklaşık bin 600 metrekare olarak görülüyor. 1997 yılında 380 metrekareye kadar düşmüş. Yağışlar bol olduğu zaman göl şişiyor ve etrafı genişliyor. Biraz büyüyor ama gerçek olan göl sürekli kuruyor. Bunun sebebi besleyici kanalların kuruması, suyun gelmemesi, yer altı suyu tarımsal sulama ve kuraklık nedeniyle sürekli azalıyor olmasıdır. Göl kuruduğunda hiçbir kuş turu oraya gelmez diye konuştu.
Akköz, Konya, Ankara ve Aksaray'da ciddi derecede tarımsal faaliyetler olduğunu ve tarımsal sulama nedeniyle de yeraltı suyunun sürekli azaldığını belirtti. Akköz, hem yağış miktarının az olması hem de tarımsal sulama nedeniyle yeraltı su seviyesinin azalması nedeniyle gölün yeterli beslenemediğini kaydetti.
Gölün A sınıfı sulak alan ve doğal sit alanı olduğunu hatırlatan Akköz, göldeki yüksek tuz oranı nedeniyle her canlının yaşayamadığını su karidesi olarak da bilinen omurgasız canlıların yaşadığını söyledi.
Türkiye'nin Afrika'dan kuzeye ya da kuzeyden tekrar Afrika'ya gidecek kuşların göç yolu üzerinde olduğunu ifade eden Akköz, Tuz Gölü'nün ise göç eden kuşların uğrak yeri olduğunu belirtti. Gölde flamingoların yoğunlukta olduğunu ifade eden Akköz, Tuz Gölü, alanının daha büyük olması nedeniyle flamingoların kuluçkaladığı yerdir. O bağlamda flamingolar Tuz Gölü'yle ödeşmiştir. Bunun dışında gölde suna kuşu, turna kuşları var dedi.
Flamingoların daha önce Meke Gölü'ne de geldiğini ve artık gölün kurumasıyla oraya gelmediklerini dikkat çeken Akköz, şöyle konuştu Maalesef gölün küçülmesiyle ilgili bir şey yapılmıyor. Canlıların yaşadığı alan habitat diyoruz. Habitatların bozulması, oradaki türlerin bir kısmının göç etmesine bir kısmını yok olmasını neden oluyor. Küçülme devam ederse, göl yok olur. Durgun su külteleri zamanla küçülür, kurur, bataklığa dönüşür, bataklık düz ovaya dönüşür; ama bu evrim süreci çok uzun süreçte gerçekleşir. Günümüzdeki kurumalar, küçülmeler, insan kaynaklı. Tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerin alanı tahrip etmesi bu evrimi hızlandırıyor. Tuz Gölü, beslemediğimiz zaman küçüklemeye mahkumdur. Maalesef zaman içinde yok olur. Bunun içinde yeraltı suyunu kontrol altına almak lazım. Tarımsal desen, devlet eliyle belirlensin. Herkes kafasına göre su kullanmasın. Havzanın her tarafından sulu tarım yapılıyor. Nisan ayında bile sulama yapılıyor.