(  Prof Dr Turgut Tüfekçinin NİĞDE’ ye bağlanma teklifi )

Şehrin son bir asırlık tarihinde  Ereğli’mizden kimler geldi  kimler geçti,

En çok hatırlananlardan 3 dönem belediye başkanlığı yapan Hacı Derviş zade Mustafa KÖKBUDAK, namı diğer DELİ MUSTAFA AĞA ile başlayalım

Ambar köyündeki SIDIMERİA lahtinin İstanbul arkeoloji müzesine götürülmesi sırasındaki hizmetleri dolayısıyla sultan II.Abdulhamit’den  nişan almıştır ve binbaşılık rütbesi ile ödüllendirilmiştir. (1859-1929) Kendisi Konya Ereğlisi eşrafından geniş bir ailenin reisiydi ve 'Deli' sıfatı kendisinin, doğru bildiğini yapması ve resmi otoritelere ters düşmekten kaçınmaması nedeniyle verilmiştir.

M. Fuat GÖKBUDAK (1898-1958) Ereğli’de Kuva-i Milliye Teşkilatı ve 20 kolordu oluşumunda yer aldı. 1923 yılında meclise milletvekili olarak girmiş birkaç dönem bu görevde bulunmuş İktisat Bakanlığında ve Ereğli’ye Sümerbank kurulmasında önemli hizmetleri olmuştur.

A.Rasim EREL (1899-1961) Belediye Başkanlığında ve 8. Dönem milletvekilliğinde bulunmuştur. Ereğli’ye Sümerbank dokuma fabrikasının kurulmasında en fazla emeği geçen kişidir. Bu manada halkın gözünde son asır Ereğli tarihindeki en önemli yere sahiptir. Modern bir endüstri ve entegre fabrika ile bugün modern bir kent oluşumumuzu  onun ısrarlı gayretlerine borçluyuz.

Siyaset dünyasından, yerel ve merkezi kamu idaresinden, bürokrasiden DP’den Sabahattin  SAYIN; AP ve DP’den Dr. Faruk SÜKAN; CHP’den Ali GÖKBUDAK, Salim EREL, Kenan AKPINAR, ANAP’tan Nihat HARMANCI, Ali Talip ÖZDEMİR, DYP’den Hasan AVŞAR, AK PARTİ’ den Bakan Nimet BAŞ, Abdullah ÇETİNKAYA, Metin KIRATLI hizmetleriyle  bu şehrin siyasetinde ve az yahut çok  hafızasında yer etmişlerdir.

Siyaset alanında uzun soluklu görev yapanlar olarak Faruk SÜKAN, Ali talip ÖZDEMİR ve Nimet BAŞ ı sayabiliriz. Sarkis ÇERKESYAN, Feridun Nafiz UZLUK, Şehit Kamil ATALAY, 1960’ların ve ihtilal döneminin Türkiye’yi şaşırtan meşhurlarından Ereğlili Necdet ELMAS, Bunun dışında Agâh Oktay GÜNER, Şaban KARATAŞ, Haydar ÖZALP, Özal BAYSAL, Sanatçı ve Bestekârlar Mustafa SEYRAN, sanatçı Nadide SULTAN, Suna KAN, Arif SAĞLAR, İş dünyasında önemli simalar, Avrupa’nın  en çok tanıdığı Türk olarak bilinen Avrupa  Parlamento’su eski üyesi  Vural ÖĞER, Yavuz CANEVİ, Prof Dr Ömer BOLAT eğitimci,siyasetçi Mustafa ÖZDAĞLAR, Mahmut MAKAL, Hacı ANGI, Erol  EREN, Murteza ÇELİKEL, Mehmet  SERT, Münir IŞIK , spor başarıları ile  Hikmet AKSOYLU, Duran KOÇOK Ereğli’de Türkiye’nin en büyük şirketlerinden ETİ şirketini kuran Necdet ve Kazım BAŞKOL kardeşler ve ismini burada sayamadığımız her görüşten, her kesimden sayıları birkaç yüzü bulan önemli isimler Ereğli’nin kültürüyle yetişmiş simalardır. Bunun dışında İvriz Köy Enstitüsü dolayısıyla içimizden yetişenler diyebileceğimiz aslen Ereğlili olmayan yüzlerce önemli isimler hayatlarının belirli bir kesitinde bu şehir yer almaktadır.

Ereğli insanı her dönem bireysel başarıda kendi kulvarında 10 numara olabilmeyi bilmiş her dönem  ülke geneli ve uluslararası alanda  başarılar elde edebilmiş ,Binlerce teknik personel ,mühendis ,öğretmen, entelektüel  ve memur yetiştirmiş, yüzlerce bürokrat, bilim adamı, profesör ve iş adamı ile onlarca sanatçı ve politikacı ile bu kent ,ülke geneli haklı bir şöhretin sahibi olmuştur.

Her Ereğlilinin  dün olduğu gibi bugünde  yüreğinde bir sevdadır VİLAYETLİK

Ereğli’nin il olma arzusunun mazisi bir asır öncesinden başlamıştır.

Ereğli’nin il olması ile ilgili ilk girişim 1889 -1890’larda Konya Valisi daha sonra Sadrazam olan Said Paşa’nın Ereğli’yi ziyareti ve Ereğli’yi çok beğenerek Padişaha Ereğli’nin  vilayet olmasını teklif etmesi ile başlar ancak dönemin karışık ortamında konu göz ardı edilir.

İkinci teşebbüs ise 1901-1906 yılları arasında Ereğli’de Kaymakamlık yapan Şükrü Efendi zamanında yapılır fakat netice alınamaz.

1956 yılında merhum Adnan MENDERES VE Celal BAYAR   Ayrancı Barajının açılış töreninde Ereğli’ye il sözü vermişlerdir.  O dönemde yeniden umutlar yeşermiş gibi görünür.

1960’a kadar Şahabettin SAYIN ve Faruk SÜKAN  başkanlığında heyetler Ankara’ya gidip gelmişler ancak netice alınamamıştır. 1994 yılında bölge mebusu Hasan AVŞAR önderliğindeki heyette  Ankara’ya gitmiş fakat eli yine boş dönmüştür.

ANAP Hükümetleri döneminde Ereğli’ye il sözü verilmiş sonuca epey yaklaşılmış hatta konu ‘’Verin Aliyi Alın Valiyi ‘’ noktasına  kadar gelmiş fakat Işın CELEBİ faktörü ve Karaman’ın oy oranlarının seçimlerde Ereğli’ye göre yüksek olması ibrenin Karaman’a dönmesine sebebiyet vermiş, Karaman il olmuştur, Sonuçta Ereğlililerinde  dikkatsizliğinin ve  lobinin yetersiz kalmasının etkisiyle gayretler boşa gitmiş,  bir tarihi fırsatta kaçmıştır.

Daha sonra, 21 dönem Konya Milletvekili Hüseyin ARI  ve sonraki dönemlerde  muhalefet partileri bazı milletvekillerince Ereğli’nin il olması hakkında  birkaç kez kanun teklifi verilmiş isede  sonuç alınamamıştır.

Asırları alan bu haklı bekleyiş ve yapılan girişimlerin başarısızlıkla sonuçlanması farklı fikirleri, gayretleri de  ortaya çıkarmıştır.

2014 yılında Ereğlili hemşehrimiz, Akademisyen, mühendis Turgut Tüfekçi bugünde güncel olma özeliğini taşıyan ve aşağıdaki sebep sonuç ilişkileriyle detaylandırılmış metini de içeren bir öneriyi Mustafa Nadi  Taşcıoğlu ve benimde bulunduğum bir toplantıda EREĞLİ kamuoyuna sundu. Bu öneriyle Ereğli’nin halk oylaması ile  NİĞDE iline bağlanması teklif edilmekte idi.

EREĞLİ NİĞDEYE BAĞLANIRSA NE OLUR ?

 Yeni teşvik paketiyle birlikte Ereğli’nin Konya’dan ayrılıp Niğde’ye bağlanmasının her yönü ile tartışılmasını önermekteyim.

Önce, nereden nereye geldiğimizi inceleyelim.

 Ereğli 1962’de 25 000 nüfuslu, 2500 işçisi olan Bez Fabrikasına sahip, meyve ve diğer tarım üretimi ile zengin bir endüstri şehri idi. Konya ise 100 000 nüfuslu, birkaç yüz işçisi (o da geçici) olan Şeker Fabrikasına ve 3-4 un fabrikasına sahip bir şehirdi. Ereğli sosyoekonomik açıdan Konya’dan daha gelişmiş bir yerdi.

      2012’de, ise Konya 1 050 000 nüfusu ile Türkiye’nin önde gelen endüstri merkezlerinden biri olmuş, Ereğli ise 100 000 nüfuslu, katma değeri çok düşük süt işletmeleri ve 50 personelli bez fabrikası dışında endüstrisi olmayan, meyve bahçeleri kurumuş, insanları komşu şehirlere otobüslerle çalışmaya giden bir fakir bir şehir haline gelmiştir.

 Sosyoekonomik açıdan Konya’nın çok çok gerisine düşmüştür. Geçtiğimiz 50 yılda Ereğli gerilemiş, Konya ise çok gelişmiştir.

KONYA’YA BAĞLI OLMAK EREĞLİ’YE BİR ŞEY GETİRMEMİŞ AMA EREĞLİ’DEN ÇOK ŞEY GÖTÜRMÜŞTÜR.

Bu acı tespiti yaptıktan sonra, yeni teşvik paketi çerçevesinde Niğde’ye bağlanmak “Ereğli’ye ne getirir, Ereğli’den ne götürür” ü inceleyelim;

1. Ekonomik Açıdan

Geçen Perşembe günü açıklanan 6 bölgeli yeni teşvik paketinde Niğde 5. Bölgeye (teşvik açısından 2. avantajlı), Konya 2. Bölgeye (teşvik açısından 5. avantajlı), Karaman ise 3. Bölgeye (teşvik açısından 4. avantajlı) alınmıştır. Teşvik bakımından en avantajlı olan 6. Bölgenin tamamı güney doğu bölgesindedir. Bu durumda;

·         Konya’ ya bağlı kalmamız halinde Ereğli’de yeni yatırım yapılmayacak, hatta mevcut yatırımlar Niğde İli sınırları içine taşınacaktır.

·         Niğde’ye bağlanmamız halinde Ereğli yatırım açısından Türkiye’deki en cazip yerlerinden biri olacak ve eski günlerine kavuşacaktır. Ayrıca Karaman’ da yapılması plânlanmış yatırımlar Ereğli-Ayrancı sınırına kayacak, hatta Karaman’ deki mevcut yatırımlar, teşvik de, işçi de Ereğli’de olduğundan, Ayrancı-Ereğli sınırına taşınmayı düşünecektir.

·         Halkapınar ve Emirgazi coğrafi bakımdan doğal olarak Ereğli ile birlikte Niğde’ye bağlanacağından zaten Ereğli’nin elde edeceği avantajları elde edecektir.

SONUÇ OLARAK ŞEHRİMİZİN NİĞDE’YE BAĞLANMASI EREĞLİ’ YE OLDUĞU KADAR AYRANCI’YA DA YARARLI OLACAKTIR.

Ayrıca, Ayrancının da Niğde’ye bağlanması da düşünülmelidir.

2. Kararlarda Etkilik Açısında

Ereğli+Halkapınar+ Emirgazi’nin toplam nüfusu 150 000’ dir.

 Bu nüfus Konya İli

toplam nüfusunun (2 015 000) sadece %7 sidir. Şehrimizin, Niğde’ye bağlanması halinde Niğde İli toplam nüfusu 488 000 olacak ve il nüfusunun %31 Ereğlili olacaktır.

·         Konya’ ya bağlı kalmamız halinde, alınan kararlarda, gerek bürokratlar, gerekse seçilmişler üzerinde, bugüne kadar olduğu gibi, etkimiz-ağırlığımız olmayacaktır.

·        Niğde’ye bağlanmamız halinde alınan kararlarda, bürokratlar ve seçilmişler üzerinde çok büyük etkimiz-ağırlığımız olacaktır.

3. Kültürel Bağlar

Ereğli kültürünün, Konya kültürü ile bir yakınlığı yoktur. Bunu Konya’ da yaşamış tüm Ereğlililer bilirler. Katıldığım çeşitli toplantılarda Ereğli Kültürünün Konya Kültüründen tamamen farklı olduğunu gördüm. Ereğli kültürel olarak da Niğde’ye Konya’dan daha yakındır.

4. Kimlik

Biz “Ereğliliyiz”. Şimdiye kadar “Konyalıyım” demedim, çevremde de “Konyalıyım” diyen hemşerime rastlamadım. Kimliğimiz, bağlı olduğumuz il ile değişmeyecek, nasıl “Konyalı” değilsek, “Niğdeli” de olmayacağız.

5. Duygusal Faktörler

Niğde 1849’dan beri il merkezidir (Osmanlı zamanında sancak),

Yani, Konya gibi eski bir il merkezidir;

 Ereğli’nin vaktiyle il olmak için yarıştığı (ve yarışı haksız bir şekilde kaybettiği) yeni bir il merkezi değildir. Niğde’ ye bağlanmak duygusal açıdan rahatsız edici değildir. Öte yandan il merkezi ile eş-seviyede bir ilçe olacağımızdan, Konya’nın itilmiş-kakılmış ve fakir ilçesi ezikliliğinden kurtulup,  İskenderun, Bandırma gibi, bağlı olduğu il kadar önemli bir ilçe olmanın gururuna sahip olacağız. Özetle, Niğde’ye bağlanmak duygusal açıdan da olumlu etki sağlayacaktır.

6. İl Merkezine Uzaklık

Niğde Ereğli’ye Konya’dan çok daha yakındır. Bu da il merkezinde yapılması gereken işler açısından kolaylık ve avantaj getirecektir.

7. Üniversite ve Diğer Eğitim Kurumları

Yeni teşvik paketi eğitim kurumlarına da büyük teşvikler getirmektedir, Niğde’ ye bağlanılması halinde Konya ve Karaman’a yapılması planlanan özel eğitim yatırımlarının bir bölümü de Ereğli’ye kayabilir. Bu ise Ereğli’ye ekonomik katkı sağladığı gibi müstakbel “Ereğli Üniversitesi”nin oluşumunu kolaylaştırır. Mesela, başka sebeplerle olmakla beraber, Işık Üniversitesi Şile gibi 10 000 nüfuslu bir ilçeye kurulmuştur.

8. Madencilik

Pakette madenciliğe büyük teşvikler vardır. Niğde’ye bağlanmamız halinde madencilik sektörümüzde daha fazla teşvik alacaktır.

9. İl Olma İhtimali

Elbette ana hedefimiz il olmaktır; ancak bugün için gerçekleştirilmesi çok zor gözükmektedir ve Ereğli Konya’ ya bağlı olduğu sürece ekonomik olarak giderek fakirleşeceğinden il olma ihtimali daha da azalacaktır. Niğde’ye bağlanmamız halinde, Ereğli yeni yatırımlarla ekonomik olarak gelişeceğinden ve sosyal olarak zaten gelişmiş bir yer olduğundan il olma ihtimali artacaktır.

10. Sonuç

Yukarıdaki analiz Ereğli’nin Niğde’ye bağlanmasının Ereğli’ye çok şey getireceğini ve Ereğli’den bir şey götürmeyeceğini göstermektedir.

Ereğli’nin eline tarihi bir fırsat geçmiştir ve önümüzde bir yol ayırımı vardır; 50 yıldır Ereğli’nin gerilemesine yol açan ve gelecekte de daha fakirleşmesine sebep olacak bu yoldan ayrılmalı ve Niğde’ye bağlanmalıyız.

Tüm Ereğlililere (Merkez+Emirgazi+Halkapınar+Ayrancı) yararlı olacak bu tercihin gerçekleşmesi için başta politikacılar olmak üzere tüm hemşerilerimiz (hangi siyasi görüşten, hangi yöreden olursa olsun) hep birlikte ellerinden geleni yapmalıdır.

EREĞLİ’NİN KURTULUŞU (Merkez+Emirgazi+Halkapınar+Ayrancı) NİĞDE’YE BAĞLANMAKTAN GEÇER

Selamlarımla,

Prof.Dr.Turgut Tüfekçi

İTÜ Elektrik Fak.

BUGÜNDE GECERLİLİĞİNİ KORUYAN TEKLİF DEĞERLİ HEMSEHRİMİZDEN, EGER VİLAYETLİK GERCEKLEŞEMEYECEK İSE ŞEHRİN KALKINMASINA, GELİŞMESİNE, ENDÜSTRİLEŞMESİNE İVME KAZANDIRABİLECEK NİTELİKTEKİ BU TEKLİFİ  BİR DAHA HATIRLATMAK  İSTEDİK,  KARAR HEMSEHRİLERİMİZİN VE SİYASETİN...